Koliko se hrane baci u zemljama Balkana?

Hrana se uglavnom baca zbog prekomjerne kupovine, slabog razumijevanja značenja roka trajanja, ali i neprivlačnog izgleda namirnica kao što su voće i povrće.

Indeks bacanja hrane u okviru Programa zaštite životne sredine Ujedinjenih naroda (UN) za 2021. godinu pokazao je da se godišnje baci 931 milion tona hrane iz domaćinstava, maloprodajnih objekata i prehrambene industrije. Gotovo 570 miliona tona od toga se odnosi na domaćinstva, što je blizu 61 posto, a 26 posto bačene hrane se odnosi na ugostiteljske objekte i 13 posto na maloprodajne objekte.

Izvještaj UN-a pokazuje da se na globalnom nivou godišnje baci čak 17 posto proizvedene hrane (11 posto u domaćinstvima, 5 posto u ugostiteljstvu i 2 posto u maloprodaji).

U domaćinstvima zemalja s visokim prihodima godišnje u kanti za smeće završi 79 kilograma po glavi stanovnika. Ova količina u zemljama sa srednjim prihodima je 76 kilograma po glavi stanovnika godišnje, dok u zemljama s niskim prihodima iznosi 91 kilogram po glavi stanovnika godišnje.

Izvještaj UN-a pokazuje da je globalni prosjek bačene hrane 74 kg po glavi stanovnika godišnje na sličnom nivou u zemljama s nižim srednjim dohotkom kao i zemljama s visokim dohotkom, što pokazuje da većina država treba uraditi mnogo kako bi riješila ovaj problem.

Zemlje Balkana

U zemljama Balkana svake godine se bace velike količine hrane.

Prema izvještaju UN-a za 2021. godinu, u Hrvatskoj se godišnje baci 84 kg hrane po glavi stanovnika na nivou domaćinstava, što je ukupno 348.091 tona hrane koja završi kao smeće, a ovo je značajno iznad globalnog prosjeka bačene hrane od 74 kg po stanovniku.

U Bosni i Hercegovini se godišnje baci 83 kg hrane po glavi stanovnika samo na nivou domaćinstava, ili ukupno 273.269 tona.

Rezultati izvještaja UN-a pokazuju da građani u Srbiji također u prosjeku godišnje bace 83 kg hrane, odnosno ukupno 726.196 tona.

U Crnoj Gori se godišnje baci 83 kg hrane po glavi stanovnika na nivou domaćinstava, što čini ukupno 51.988 tona hrane koja završi u smeću.

Izvještaj UN-a pokazuje da građani Sjeverne Makedonije godišnje bace 83 kg hrane, ili ukupno 172.480 tona.

U Albaniji domaćinstva godišnje bace 83 kg hrane po stanovniku, što čini ukupno 238.492 tone bačene hrane.

U regiji se ubjedljivo najmanje hrane baci u Sloveniji, gdje stanovnici u prosjeku godišnje bace “samo“ 34 kg hrane, što je ukupno 71.107 tona.


Bacanje hrane u svijetu

Zemlja u kojoj se najmanje baci hrane na svijetu je Rusija, gdje domaćinstva godišnje bace 33 kg hrane po glavi stanovnika, potom slijedi Austrija, s 39 kg bačene hrane po glavi stanovnika, Južnoafrička Republika 40 kg, Indija 50 kg, a isto toliko hrane se baci i u Belgiji i Nizozemskoj na nivou domaćinstava godišnje.

S druge strane, najviše hrane se baca u Nigeriji, godišnje čak 189 kg hrane po glavi stanovnika samo na nivou domaćinstava. Potom slijedi Ruanda, sa 164 kg bačene hrane po glavi stanovnika, Grčka 142 kg, Bahrein 132 kg, Malta 129 kg i Irak, u kojem se baci 120 kg hrane po glavi stanovnika.

Najviše otpada od hrane u Evropi nastaje u domaćinstvima u Grčkoj, 142 kilograma po glavi stanovnika, a najmanje u Rusiji, 33 kilograma po stanovniku i u Sloveniji 34 kg.

Od ostalih zemalja u svijetu, primjera radi, na Novom Zelandu građani godišnje u prosjeku bace 61 kg hrane, u Njemačkoj 75 kg, u Turkiye 93 kg, Saudijskoj Arabiji 105 kg, Japanu 64 kg, kao i u Kini, a u Sjedinjenim Američkim Državama 59 kg.

Globalno, hrana koja se baca doprinosi emisijama gasova koji izazivaju efekat staklene bašte sa osam do deset posto, navodi se u podacima Organizacije za hranu i poljoprivredu Ujedinjenih naroda (FAO).

Smanjenje bacanja hrane nudi brojne koristi

Kako se navodi u izvještaju UN-a, smanjenje bacanja hrane nudi višestruke koristi za ljude i planetu, poboljšavajući situaciju s hranom, rješavanje pitanja klimatskih promjena, uštedu novca i smanjenje pritisaka na zemlju, vodu, biodiverzitet i sisteme upravljanja otpadom.

Izvršna direktorica Programa UN-a za okoliš (UNEP) Inger Andersen posebno naglašava da je smanjenje otpada od hrane neophodno i zbog klimatskih promjena. Prema njenim riječima, smanjenje otpada od hrane smanjit će emisiju gasova staklene bašte, usporiti destrukciju prirode i poboljšati dostupnost hrane te tako smanjiti glad i sačuvati novac u doba globalne recesije.

“Ako želimo da budemo ozbiljni u borbi s klimatskim promjenama i gubitkom biodiverziteta, vlade, biznisi i građani širom svijeta moraju odigrati svoju ulogu u smanjenju otpada od hrane“, rekla je Andersen u izvještaju.

Inače, cilj UN-a je da se otpad od hrane, odnosno bacanje hrane prepolovi do 2030. godine.

Jedan od najvećih izazova s kojima se svijet suočava je povezan s osiguranjem dovoljne količine hrane za sve ljude. Naime, prema sadašnjim predviđanjima, do 2050. godine u svijetu će živjeti 10 milijardi osoba, a trenutno ne postoji dovoljno prehrambenih izvora koji mogu zadovoljiti nutritivne potrebe tako velike svjetske populacije.

“Potrebni su nam održivi poljoprivredno-prehrambeni sistemi koji mogu nahraniti 10 milijardi ljudi do 2050. godine”, upozoravaju iz organizacije FAO.