Jedna od najstarijih privatnih industrijskih ustanova u historiji Turkiye “Karamursel Mensucat Fabrikasi”, osnovana je 1890. godine u Karamurselu, u okrugu Izmita.
Ova fabrika, koja je igrala ključnu ulogu u industrijskom razvoju Osmanskog Carstva, osnovana je i vođena od bošnjačkih porodica: Čengić, Begović, Spahović, Salkić i Korjenić.
Ove porodice su i zaposlile brojne Bošnjake, čime su značajno doprinijele razvoju tekstilne industrije u tom periodu.
Zlatno doba fabrike
Fabrika je bila poznata po proizvodnji svih vrsta vunenih tkanina i uniformi za osmansku vojsku. Njeni kvalitetni proizvodi postali su prepoznatljivi širom Evrope, čime je stekla značajnu reputaciju. Zbog svog doprinosa industriji, fabrika je dobijala podršku od samog Osmanskog Carstva, što joj je omogućilo dalji rast i razvoj.
Tadašnji sultan Abdulhamid II nagradio je osnivače, rukovodioce, majstore i radnike fabrike zbog njihovog izuzetnog zalaganja i truda u unapređenju industrijske proizvodnje.
Uništenje fabrike tokom grčke okupacije
Nažalost, fabrika nije uspjela opstati tokom burnih ratnih godina. Tokom grčke okupacije Karamursela, grad je potpuno spaljen.
U jednom od najtragičnijih događaja, 26. oktobra 1920. godine, radnici fabrike su brutalno ubijeni ispred njenih vrata. Među žrtvama je bio i Mehmet Nurija-efendi, koji je teško ranjen metkom u vrat, a zatim na surov način ubijen.
Godine 1921, okupacione snage su bombardovale i fabriku, ostavljajući je u ruševinama. Nakon završetka ratnih sukoba, fabrika je premještena u Istanbul.
Danas, jedini preostali dio fabrike u Karamurselu je njen dimnjak, koji stoji kao podsjetnik na nekadašnju industrijsku moć Osmanskog Carstva, te je postao dom brojnim pticama.
Stanovnici Karamursela izražavaju želju za njegovom restauracijom kako bi se očuvao dio njihove bogate historije. Ahmet Bayer, jedan od lokalnih stanovnika, istakao je kako je dimnjak vremenom propao te da bi njegova restauracija bila od velikog značaja za očuvanje historijskog naslijeđa ovog kraja.
