U ponedjeljak, 8. aprila, potpuno pomračenje Sunca će proći preko Sjeverne Amerike, prolazeći iznad Meksika, Sjedinjenih Američkih Država i Kanade.
Potpuno pomračenje Sunca nastaje kada Mjesec prođe između Sunca i Zemlje, potpuno zaklanja lice Sunca i stvara prizor koji oduzima dah.
Milioni ljudi će moći svjedočiti potpunom pomračenju Sunca, jer će biti na putu totaliteta.
Kada se to dogodi, nebo može potamniti kao da je zora ili sumrak, a ako je vrijeme povoljno, ljudi na putanji pomračenja mogu svjedočiti Sunčevoj koroni, što je vanjska atmosfera obično skrivena sjajnim licem zvijezde.
Posljednje potpuno pomračenje za Amerikance dogodilo se 2017. godine, a zahvatilo je potpuno Sjedinjene Američke Države, prelazeći od Oregona do Južne Karoline.
Poseban događaj
Nadolazeće pomračenje će preći preko mnogo gušće naseljenih područja, jer počinje iznad južnog Tihog okeana, pri čemu je Meksiko prva lokacija koja će doživjeti totalitet oko 11:07 ujutro po pacifičkom vremenu, prije nego što prođe u Teksas, do Mainea i izađe iznad Kanade, navodi NASA.
Svemirska agencija procjenjuje da ove godine 31,6 miliona ljudi živi na putu totaliteta, u poređenju s 12 miliona u 2017. godini.
Totalnost će također trajati duže nego 2017. godine.
Tada je iznosila 2 minute i 42 sekunde. Ovog aprila će trajati oko četiri i po minute.
“Jedan poseban element ove godine mogu biti solarne baklje na površini Sunca koje rezultiraju posebno dramatičnom koronom ili krunom”, rekla je Mariel O'Brien, profesorica astronomije u Nacionalnom muzeju zraka i svemira u Washingtonu.
U razgovoru sa dopisnikom TRT Worlda iz Washingtona Andyjem Roesgenom, O'Brien je rekla da se Sunce bliži kraju svog tipičnog 11-godišnjeg ciklusa, što ga može učiniti veoma aktivnim.
"U 2017. (aktivnost) je bila na minimumu. Mogla sam da vidim pomračenje i korona je bila veoma ujednačena", ispričala je O'Brien.
"Mogli ste da vidite u koroni samo malo sjene. Mogli biste vidjeti nešto više strukture nego što biste vidjeli tokom solarnog minimalnog vremena."
Ovaj ciklus pokreće Sunčevo magnetno polje i može se posmatrati kroz učestalost i intenzitet Sunčevih pjega na površini.
Trenutni solarni ciklus, koji je započeo 2019. godine, 25. je ciklus zabilježen od 1755. godine.
Učenje iz pomračenja
Proučavanjem pomračenja Sunca, tokom kojih se Sunčeva korona obično ne vidi, naučnici bi mogli bolje razumjeti strukturu i temperaturu korone, kao i efekte Sunca na Zemljinu atmosferu.
O'Brien je istaknula da se Einsteinova teorija opšte relativnosti smatrala pukom hipotezom sve dok pomračenja nisu pružila dokaze koji bi dokazali da je tačna u ranim 1900-im.
Godine 1915. Einsteinova teorija je uvela posljedicu da masivni nebeski objekti, kao što je Sunce, mogu savijati tkivo prostora - vremena oko sebe, objašnjavajući privlačenje gravitacije.
Prema naučnici, svaka svjetlost koja prolazi kroz blizinu masivnog objekta također je savijena zajedno s prostorom - vremenom.
Godine 1919. dva engleska astronoma, Arthur Eddington i Frank Dyson, pružila su prvi eksperimentalni dokaz opšte teorije relativnosti. 29. maja te godine otputovali su na ostrvo Principe kod zapadne obale Afrike da posmatraju potpuno pomračenje Sunca.
Tokom pomračenja, naučnici su izvršili mjerenja koja su potvrdila Einsteinova predviđanja. Položaji zvijezda su izgledali drugačije jer je njihova svjetlost morala putovati po zakrivljenom prostoru oko Sunca.
Ova zakrivljenost je uzrokovana Sunčevom gravitacijom, kako je opisano u Einsteinovoj teoriji relativnosti.
Upravo je ova teorija, navela je O'Brien, na kraju dovela do razvoja GPS tehnologije.
"Pružio je dokaze za to, a da nismo znali za tu teoriju, naši mobiteli ne bi radili. Ne bismo mogli koristiti GPS. Dakle, to je jedan primjer gdje na naš svakodnevni život, čak i danas, utječe ono što učimo iz pomračenja — teorije relativnosti", rekla je.
Iako se pomračenja dešavaju stalno, vaša šansa da zaista vidite "potpuno" je mnogo rjeđa, dodala je.
"Potpuno pomračenje Sunca će se dogoditi otprilike jednom svakih 18 mjeseci. Međutim, šansa da ga vidite na bilo kojem određenom mjestu na Zemlji je otprilike jednom u 375 godina. Dakle, to je odgovor zašto su rijetke."
Novo potpuno pomračenje Sunca neće biti vidljivo u cijelom SAD-u do augusta 2044.
Ljudi koji su iskusili trenutke totaliteta kažu da je to gotovo nemoguće opisati.
Mnogi su čak posvetili vrijeme "jurenju" pomračenja, zbog neopisive ljepote prirodne pojave. Prema O'Brien, "veoma je lijepo, multisenzorno je i vrlo je dezorijentirajuće na način koji je vrlo pozitivan.
Pisac kojeg sam nedavno čitala rekao je da je 'divno dezorijentirajuće', pa sam smatrala da je lijep način da to izrazim jer je to prilika da vidite nebo u boji kakvu ne biste vidjeli ni u jednom drugom trenutku".
Ako ne možete lično doživjeti pomračenje, možete ga pratiti putem interneta preko NASA-e, koja će uživo prenositi pomračenje 8. aprila od 13:00 EDT na svojoj web-stranici.
