Površina jednog od najvećih prirodnih blaga Srbije, specijalnog rezervata prirode Uvac, proširena je s dosadašnjih 7.543 hektara na 11.750 hektara i obuhvata dijelove opština Nova Varoš, Sjenica i Priboj.
Nalazi se u jugozapadnoj Srbiji u okviru Starovlaško-raške visije, a okružen je planinama Zlatar, Murtenica, Čemernica, Javor i Jadovnik.
Minimalna nadmorska visina rezervata je 760 m, a maksimalna 1.322 m i takvi uslovi predstavljaju jedinstvenu vazdušnu banju.
Uvedene tri kategorije zaštite
U prvom režimu zaštite Vlade Srbije je 1.049 hektara u klisurama Uvca, Veljušnice, Kladnice, Tisovice, Pavlovića broda i Radoinjskog jezera.
U tom području dozvoljeni su samo naučno istraživanje i kontrolisane posjete isključivo radi edukacije.
Pod drugim stepenom zaštite je 4.996 hektara, a pod trećim 5.704.
“Kraljevstvo bjeloglavog supa”
Područje rezervata je i stanište mnoštva rijetkih životinjskih i biljnih vrsta. Među litice i u doline rijeka smjestilo se 130 vrsta ptica, od kojih su 24 strogo zaštićene, kao i 47 vrsta sisara i 24 vrste riba.
Zaštitni znak rezervata je bjeloglavi sup (Gyps fulvus). Godine 1994. ova ptica je zaštićena zakonom i tako je kolonija ove jedinstvene vrste ptica postala najveća na Balkanu i jedna od najvećih u Evropi.
Ovim pticama je ranije prijetilo nestajanje, no zaštitom i očuvanjem razmnožile su se na 450 do 500 jedinki.
Njegova uloga u lancu ishrane u ekosistemu je jedinstvena i nezamjenjiva, jer su mu isključiva hrana uginule životinje, čime sprečava širenje zaraza i na taj način vrši ''prirodnu reciklažu''.
Raspon krila ovog lešinara u letu dostiže gotovo tri metra.
Vode rezervata Uvac
Centralna tačka ovog prirodnog rezervata u Srbiji je kanjonska dolina rijeke Uvac, s dolinama njenih pritoka.
Vode rijeke Uvac okružene su kanjonskim dolinama s visokim, strmim krečnjačkim liticama.
Rijeka Uvac je najduža pritoka rijeke Lim i izvire na nadmorskoj visini 560 metara, dok je rijeka Uvac duga oko 120 kilometara.
S obzirom na to da je Uvac planinska rijeka, njen hidroenergetski potencijal je iskorišten formiranjem tri brane, a samim tim i tri vještačka jezera. To su Zlatarsko jezero ili Kokin Brod, Sjeničko ili Uvačko jezero i Radoinjsko jezero.
Zaštitini znak – uklješteni meandri
Uklješteni meandri su posebna vrijednost ove doline, zbog čega su postali njen zaštitni znak.
Njihova slika pretenduje da bude simbol prirodnih bogatstava Srbije. Pored njih, ovaj rezervat krase brojni kraški oblici poput kraške površi, uvala, vrtača, okapina, pećina i jama.
Pri tome, jedan od najvećih do sada poznatih pećinskih sistema Srbije je pronađen u granicama ovog rezervata, a riječ je o Ušačkom pećinskom sistemu dugom 6.158 metara.
