Sevdalinka je stara ljubavna pjesma čiji korijeni sežu još u 16. stoljeće.
Sevdalinka, kao prepoznatljiv i duboko ukorijenjen muzički žanr, nastala je, živi i mijenja se u različitim mahalama i čaršijama.
Kao pjesma, izražava na jedinstven način različita dešavanja određenog životnog perioda i poimanja odnosa među ljudima. Iako u sebi nosi duboki historijski trag, njeni stihovi ipak dopuštaju da se prilagodi novim vremenima i životnim promjenama.
Način izvođenja kroz historiju se mijenjao
U izvornom obliku sevdalinka je a capella, pjesma koju su djevojke pjevale u svojim odajama, iskazujući bol zbog nesretnih ljubavi.
Muškarci su je pretežno pjevali uz pratnju saza. Saz je u BiH došao u pratnji Osmanlija, ali se prilagodio bosanskom sistemu muzičkog mišljenja.
A dolaskom Austro-Ugarske dolazi i harmonika, koja ubrzo postaje prateći instrument sevdalinki.
“Nakon što je BiH ušla u sastav Habsburške Monarhije 1878. godine, tada je otprilike u BiH došla i harmonika, međutim ta granica nije baš oštra, da tako kažem, budući da u literaturi postoje dokazi da se harmonika svirala u BiH i prije 1878. godine”, rekao je za TRT Balkan Zanin Berbić, etnomuzikolog i interpretator narodne muzike.
U tom vremenu su, između ostalog, otvorene i prve kahvane, i tada je sevdalinka počela da izlazi iz tih intimnih prostora u javnost.
Početkom 20. stoljeća počinju da se snimaju i prve komercijalne ploče, a samim tim dolazi i novi medij – radio.
Neki od najpoznatijih interpretatora sevdalinke čak su prikazani i na bh. poštanskim markama.
Zlatno doba sevdalinke
Berbić navodi kako je pravo zlatno doba sevdalinke nastupilo nakon 1945. godine, kada je osnovan Radio Sarajevo, i tada se pojavila slavna generacija i svirača i pjevača koji su proslavili tu narodnu pjesmu.
Neki od najistaknutijih svirača su Ismet Alajbegović, Jovica Petković, Jozo Penava, a od vokalnih izvođača su tu prvenstveno Zaim Imamović, Safet Isović, dr. Himzo Polovina, Nada Mamula, Beba Selimović, Emina Zečaj i ostali.
Oni su proslavili ovu narodnu pjesmu formirajući 1945. stil izvedbe koji ljudi s Balkana danas smatraju klasičnim.
