Gazi Husrev-begova medresa u Sarajevu 8. januara obilježava 487 godina neprekidnog rada i jedna je od najprestižnijih odgojno-obrazovnih ustanova u Bosni i Hercegovini.
Medresu je podigao Gazi Husrev-beg, unuk sultana Bajazida II 1537. godine, a posebnom je čini i to što nikada nije prestala raditi, uprkos nekoliko ratova koji su zahvatili Bosnu i Hercegovinu kroz skoro pet stoljeća.
Gazi Husrev-begova medresa nije zatvarala vrata učenicima u Sarajevu čak ni tokom opsade grada i agresije na Bosnu i Hercgovinu u periodu 1992-1995.
Smještena u samom srcu Sarajeva, Gazi Husrev-begova medresa predstavlja i monumentalno naslijeđe, a o toj ustanovi za Anadolu su govorili njeni nekadašnji učenici Osman i Hamza Lavić.
Direktor Gazi Husrev-begove biblioteke i predsjednik Upravnog odbora medrese Osman Lavić je Gazi Husrev-begovu medresu pohađao pet godina, počevši od 1975. godine.
“Prošle su 44 godine od kako sam završio Gazi Husrev-begovu medresu. Naravno, ta sjećanja su neizbrisiva, živa su i lijepa. To su prva sjećanja iz mladosti onih koji su dolazili iz različitih dijelova Bosne i Hercegovine i Jugoslavije tog perioda“, kazao je Lavić.
Ističući kako je školovanje u medresi bio i veliki ispit i dobra šansa, Osman Lavić je rekao da je medresa svoje učenike učila da se nose sa teškim situacijama sa kojim su se muslimani suočavali u bivšoj Jugoslaviji.
Lavić je dodao da je i svoju suprugu upoznao tokom čišćenja džamije i priprema za mevlud u medresi.
“Mi učenici išli smo u žensku medresu na različite programe, sastanke i događaje i tamo provodili vrijeme sa učenicama. Kao rezultat ovih sastanaka, nastali su mnogi uspješni brakovi“, rekao je Lavić.
On je naveo da je u sebi oduvijek održavao medresu živom i da se njegova veza sa medresom nastavlja.
“I drugi maturanti nose medresu u sebi, čineći da se osjećaju kao da je medresa njihova. Svršenici medrese sebe vide kao članove velike porodice“, rekao je Lavić.
I Osmanov sin Hamza Lavić završio je Gazi Husrev-begovu medresu 2003. godine i radi u Gazi Husrev-begovoj biblioteci.
“Gazi Husrev-begova medresa predstavlja pravu i veliku porodicu sa hiljadama maturanata. Kada razgovaramo među sobom, kažemo da Bog nije dao Gazi Husrev-begu dijete, ali da se maturanti medrese mole za njega“, kazao je Lavić.
Hamza Lavić je naveo da diplomci medresa sada mogu da studiraju i na drugim fakultetima osim na Fakultetu islamskih nauka.
“Kada razgovaramo sa našim maturantima, često pominjemo da nam se cijeli život vrti oko medrese. Hvala Bogu, mi se i dalje sastajemo jednom godišnje i prisjećamo se naših uspomena“, rekao je on.
Medresa je utemeljena na osnovama Gazi Husrev-begove vakufname iz 1537. godine. Vakufnama Gazi Husrev-bega čini trajnu osnovu organizacije i rada Gazi Husrev-begove medrese.
Proteklih godina uradili su pregled koji je pokazao da svršenici Gazi Husrev-begove medrese studiraju u 15 država na desetinama univerziteta, među kojima su i oni najprestižniji u svijetu.
Gazi Husrev-begova medresu je 8. januara 1537. godine utemeljio Gazi Husrev-beg. Zgrada Gazi Husrev-begove medrese osmišljena je kao polivalentan i reprezentativan objekat u kome je centralno mjesto dato prostoru za nastavu (dershana), a nizovima krilnih prostorija namijenjen rezidencijalni karakter.
Danas medresu pohađaju učenici osam muških i osam ženskih odjeljenja, iz svih krajeva Bosne i Hercegovine i njene dijaspore. Program Gazi Husrev-begove medrese, od njenog utemeljenja do danas, bio je model prema kome su se radili programi drugih sličnih škola. Koncipiran tako da uključuje izučavanje tradicionalnih i racionalnih nauka, omogućavao je učenicima da stiču teološka, filozofska, pravna, filološka i egzaktna znanja.
Gazi Husrev-begova medresa spada među najstarije odgojno-obrazovne institucije u Evropi.
