No, pred dolazak zimskih mjeseci, pitanje u vezi s „migrantskom situacijom“ nameće se samo od sebe.
Migrantska kriza, sada već davne 2015. godine, pokucala je na vrata Evrope. Nesretni stanovnici, pretežno afričkih zemalja, usljed ratnih razaranja i loše ekonomske situacije bili su primorani svoju sreću tražiti na drugom kontinentu.
Prema podacima Eurostata, te godine je na evropski kontinent ušlo više od milion i po izbjeglica, što je uzrokovalo ogromne probleme državama članicama Evropske unije, odnosno njihovim čelnicima, koji su se suočili sa izazovom prihvata migranata.
Iz godine u godinu migrantska kriza se produbljivala a, na koncu, jedno od rješenja u „borbi“ s migrantima bilo je zatvaranje granica Evropske unije. No, samo zatvaranje granica donijelo je i dodatne probleme – krijumčarenje migranata. Europol je 2020. godine zabilježio porast aktivnosti krijumčarenja migranata na Balkanu, a kriminalne mreže su sve više pribjegavale izrabljivačkim mjerama da izbjegnu kontrole.
Migrantska kriza poseban odjek dobit će u vrijeme pandemije koronavirusa kada su se „sudarila“ dva globalna problema.
Migrantska kriza u Bosni i Hercegovini
Mada je tokom migracione krize 2015. bila pošteđena, Bosna i Hercegovina je od početka 2018. godine postala dijelom rute migranata ka Evropskoj uniji. Prema podacima Ministarstva sigurnosti BiH, više od 85.000 migranata i tražitelja azila prošlo je u tranzitu kroz BiH od januara 2018. do decembra 2021. godine, uključujući 15.740 tokom 2021. godine. Migranti u BiH i podregiji primarno su dolazili iz Afganistana, Pakistana i Bangladeša, međutim, u posljednje vrijeme struktura migranata se mijenjala, te su zabilježeni ilegalni ulasci migranata u Bosnu i Hercegovinu i porijeklom iz Burundija, Konga, Gvineje i Indije.
Od samih početaka krize, Unsko-sanski kanton bio je na najvećem udaru zbog blizine granice s Hrvatskom, odnosno s Evropskom unijom.
Ipak, ministar MUP-a USK-a, Nermin Kljajić, za TRT Balkan poručuje da je trenutna situacija u ovom kantonu stabilna.
„Prije mjesec dana na području prihvatnog kampa 'Lipa' bilo je oko 400 migranata, a do dana današnjeg otprilike ih je oko 600. Sam kamp može primiti oko 1.500 migranata. Van prihvatnih centara, na području Krajine, nalazi se između 400 i 500 migranata, što nas dovodi do zaključka da nije došlo do značajnog povećanja migranata, kada je u pitanju Unsko-sanski kanton. Također, ni u toku nadolazeće zime ne očekujemo veći priliv migranata.“
Ipak, prema izvještaju IOM-a, objavljenog 29. septembra ove godine, izvan prihvatnih centara, sredinom tog mjeseca, nalazilo se 846 migranata što, kako navode „potvrđuje migracijski trend posljednjih mjeseci koji pokazuje progresivan porast broja ljudi u pokretu na Balkanu“.
Da je „progresivan porast ljudi u pokretu na Balkanu“ potvrdio je nedavno i ministar unutrašnjih poslova Republike Srbije Aleksandar Vulin, koji je početkom oktobra izjavio da je broj migranata u toj zemlji „eksplodirao, te da oni pritišću granice“, dodavši da se više ne radi o humanitarnoj krizi.
Tokom sedmičnog rada na izvještaju zabilježeno je blizu 2.500 dolazaka novih migranata u TRC Borići, TRC Lipa, TRC Blažuj i TRC Ušivak, dok je u istom periodu zabilježeno 2.259 odlazaka iz prihvatnih centara.
„Veliki dio migranata koji borave izvan službenih privremenih prihvatnih centara nalazi se u pograničnim područjima, posebno na graničnim prelazima s Evropskom unijom u Unsko-sanskom kantonu (32,9%), dok je 25,5% zabilježeno u Kantonu Sarajevo“, naveli su za Fenu iz IOM-a.
Trenutno postoje četiri privremena prihvatna centra za migrante, tražioce azila i izbjeglice, dva u Kantonu Sarajevo i dva u Unsko-sanskom kantonu, s ukupno 4.577 kreveta. Od toga, 3.135 je bilo popunjeno, prema podacima od 16. oktobra 2022.