Prvog dana potpisivanja peticije za zahtev za smenu gradonačelnika Severne Mitrovice, na severu Kosova, zabeležen je veliki odziv građana, pa organizatori očekuju da će već danas prikupiti potpise 20 posto upisanih birača.
Srbi u opštinama na severu Kosova, Severna Mitrovica, Leposavić, Zvečan i Zubin Potok, nezadovoljni su što su na čelu njihovih opština gradonačelnici Albanci, koji su izabrani na vanrednim izborima 23. aprila 2023. godine.
Vanredne lokalne izbore Srbi su bojkotovali.
Sanja Krtinić iz građanske inicijative za smenu gradonačelnika izjavila je da se peticija prikuplja u sportskoj hali od 9 do 15 časova. Ona je naglasila da peticiju mogu potpisati svi birači opštine Severna Mitrovica koji imaju kosovsku ličnu kartu.
“Danas u 9 časova sportska hala u Severnoj Mitrovici je otvorena za građane i svedoci ste da građani dolaze u velikom broju da potpišu peticiju za smenu gradonačelnika opštine Severna Mitrovica. Za smenu gradonačelnika potrebno je 3.640 glasova i moja pretpostavka je da ćemo mi to već danas da prikupimo”, kazala je Krtinić.
Ona je istakla da je od samog početka ovog procesa bilo opstrukcija od strane aktuelene opštinske vlasti, ali da se uspelo upornošću i poznavanjem zakonske procedure.
“Smatramo da je gradonačelnik neligitimno i nelegalno izabran na izborima, ne predstavlja glas većinskog naoda, ali ni ostalih zajednica koje žive na ovom prostoru”, kazala je Krtinić u izjavi medijima.
Potpisivanje peticije za smenu gradonačelnika danas je počelo i u opštini Leposavić.
Prikupljeni potpisi predaju se Centralnoj izbornoj komisiji Kosova, koja ima nadležnost da izvrši proveru u skladu sa Administrativnim uputstvom Vlade Kosova.
Prema Administrativnom uputstvu, svaki građanin ili grupa građana sa pravom glasa ima pravo da pokrene inicijativu za smenu gradonačelnika opštine. Ukoliko Centralna izborna komisija konstatuje da su prikupljeni potpisi 20 posto upisanih birača, organizuje se glasanje za smenu gradonačelnika od strane CIK-a.
Ako najmanje 50 posto + 1 upisanih birača glasa za smenu, smatra se da je predsednik opštine napustio funkciju. U slučaju da to glasanje propadne, naredna inicijativa se može pokrenuti nakon 12 meseci.
Aprilski lokalni izbori su raspisani su nakon što je Srpska lista početkom novembra 2022. godine napustila kosovske institucije nezadovoljna odlukom Vlade Kosova da se sva vozila moraju preregistrovati sa starih srbijanskih na RKS tablice.
Nakon tih izbora, novi gradonačelnici Albanci su uz pomoć Kosovske policije ušli u opštinske zgrade što je dovelo do protesta lokalnih Srba. Ti protesti su bili nasilni i u njima je krajem maja u Zvečanu povređeno preko 90 vojnika KFOR-a.
Evropska unija je od kosovske Vlade tražila da se raspišu novi izbori kako bi se tenzije smirile. U tu svrhu Vlada je početkom septembra izdala Administrativno uputstvo koje omogućava građanima da putem peticije smene gradonačelnike opština.
