Istraživač iz 15. vijeka, Kristofor Kolumbo, poznat po "otkriću" Amerike pod zastavom Španije i tako otvorivši put za evropsku kolonizaciju, bio je sefardski Jevrej iz zapadne Evrope, prema novim naučnim dokazima zasnovanim na analizi DNK.
Poreklo riječi "sefardski" je Sefarad, što na hebrejskom znači Španija.
Kolumbo se smatra jednim od najuspješnijih ljudi u historiji jer je otvorio put evropskim zemljama za uspostavljanje trgovačkih puteva prema Americi tokom njegovog putovanja preko Atlantika 1492. godine.
Međutim, jevrejski naučnici se protive ovom identitetu: odlučni su da Kolumbo ne smije biti identifikovan kao Jevrej.
Od mnogih razloga za njihovu nevoljnost da priznaju Kolumbov jevrejski identitet, jedan se posebno izdvaja: španski navigator je široko poznat po svojoj saučesništvu u kolonijalizmu i genocidu.
Izrael, država u kojoj dominiraju Jevreji, optužen je za genocid na Međunarodnom sudu pravde.
Rat Tel Aviva protiv Gaze ubio je više od 42.400 Palestinaca, većinom žena i djece, od 7. oktobra 2023. godine. Matt Goldish, profesor historije i predsjednik katedre za jevrejsku historiju na Univerzitetu Ohio, rekao je jevrejskoj publikaciji da je zabrinut zbog "potencijalne mržnje prema Jevrejima" u vrijeme kada se kolonijalizam široko osuđuje.
S promjenljivim globalnim stavovima prema kolonijalizmu, Kolumbova reputacija je doživjela intenzivnu analizu u posljednjim decenijama.
Dok je Kolumbo često slavljen za otkriće takozvanog Novog svijeta i doprinos globalnoj ekonomiji postizanju neviđenog rasta, njegova putovanja dovela su do brutalne kolonizacije domorodačkih populacija.
Izvještaji iz Kolumbovog vremena opisuju njegovo učešće u ropstvu, mučenju i eksploataciji domorodačkih populacija.
Kao guverner Hispaniole, koja je sada podijeljena između Dominikanske Republike i Haitija, Kolumbo je nametnuo strogu vladavinu, što je rezultiralo masovnim smrtnim ishodima i široko rasprostranjenom patnjom među domorodačkim narodom.
Goldish je rekao da se Kolumbo koristi kao "ključna tačka na kojoj se svaljuje sav teret krivice za grijehe Evropljana" u Americi.
"Jednom kada se Kolumbo okrivi za sve, antisemitski narativ se spaja s postkolonijalnim i postmodernim trendovima kako bi stvorio zaista opasnu ideju."
Kaže da mnogi ljudi gledaju na cionizam kao na evropski pokret koji "krade Palestinu od siromašnih domorodačkih Arapa". Tako bi prihvatanje Kolumbovog jevrejskog identiteta moglo "stvoriti savršenu oluju mržnje prema Jevrejima".
Drugim riječima, prihvatanje Kolumba kao Jevreja ojačalo bi ideju da su "isti ti Jevreji" prouzrokovali uništenje kako domorodačke američke civilizacije, tako i domorodačkih Palestinaca.
Sumnjivo porijeklo
Kolumbo je poznat kao Cristoforo Colombo na italijanskom i kao Cristóbal Colón na španskom. Međutim, ponekad se nazivao i Christoual, Christovam, Christofferus de Colombo pa čak i Xpoual de Colón.
Historičari su ponekad dovodili u pitanje uobičajenu teoriju da je Kolumbo poticao iz Genove, Italija. Druge popularne teorije povezuju njegovo poreklo sa Španijom, Grčkom, Portugalijom i Britanijom.
Kako bi razjasnili misteriju, istraživači su proveli 22 godine istražujući male uzorke ostataka pokopanih u Katedrali u Sevilji, koja je dugo bila označena od vlasti kao poslednje počivalište Kolumba. Naučnici su uporedili te uzorke s DNK njegovih poznatih potomaka i predstavili rezultate u dokumentarcu pod nazivom “Kolumbov DNK: Pravo porijeklo” na španskom nacionalnom emiteru prošle sedmice.
“Imamo DNK Kristofora Kolumba, veoma parcijalnu, ali dovoljnu. Imamo DNK Hernanda Kolona, njegovog sina... I u Y hromozomu (muškom) i u mitohondrijskoj DNK (prenosi se od majke) Hernanda postoje osobine koje su kompatibilne s jevrejskim porijeklom”, rekao je forenzički stručnjak u dokumentarcu.
Međutim, jevrejski naučnici su izrazili duboku sumnju u nove dokaze. DNK može ukazivati na to da je Kolumbo imao jevrejsko nasljeđe, ali kako to dokazuje da je bio prakticirajući Jevrej, upitao je Jonathan Ray, profesor jevrejskih studija na Univerzitetu Georgetown.
Ronnie Perelis, vanredni profesor sefardskih studija na Univerzitetu Yeshiva, primijetio je da su Kolumbova pisanja pokazivala da je stvorio “eklektičku teologiju” koja je imala mnogo judaističkih elemenata, iako u “duboko kršćanskoj” intonaciji.
“Genetika ne čini nekoga Jevrejom.”
