Nova veličanstvena arheološka otkrića u turskim Gobeklitepeu i Karahanteu, jednim od najstarijih neolitskih nalazišta na svijetu: ljudska i životinjska skulptura otkrivene su tokom najnovijih iskopavanja na devet arheoloških lokaliteta u okviru projekta "Kamene humke" koji baca novo svjetlo na period ljudske prahistorije.
Najveća poznata ljudska prahistorijska statua otkrivena je tokom nedavnih iskopavanja u Karahantepeu. Statua muške figure u sjedećem položaju visoka je 2,45 metara, ima realistični izraz lica, naglašena rebra, kičmu i kosti ramena. U istom prostoru nalazi se i skulptura lešinara postavljena na prednjoj strani klupe na kojoj su pronađene i kamene ploče.
Tokom iskopavanja koje je sprovelo tursko Ministarstvo kulture i turizma, u D konstrukciji Gobeklitepea pronađena je statua divlje svinje u prirodnoj veličini od krečnjaka. Skulptura, koja ima ostatke crvenog, bijelog i crnog pigmenta na svojoj površini, prvi je oslikani primjerak u prirodnoj veličini od svog vremena do danas. Skulptura je također pronađena na klupi ukrašenoj simbolom u obliku slova H, polumjesecom, dvije zmije i tri ljudska lica.
Smješten oko 18 kilometara sjeveroistočno od centra grada Sanliurfe, u blizini sela Orencik, Gobeklitepe je jedno od najznačajnijih naslijeđa ljudske historije. Kao 18. po redu lokacija Turkiye upisane na UNESCO listu svjetske baštine, ovo arheološko nalazište je značajno promijenilo moderno shvatanje drevnih društava lovaca-sakupljača, posebno iz vremena neolita.
Prvi radovi na iskopavanju u Gobeklitepeu počeli su 1995. godine, a za kratko vrijeme otkrivene su mnoge iskopine, među kojima stubove u obliku slova T ukrašene životinjskim motivima i geometrijskim oblicima, razne ljudske i životinjske skulpture, kameno i koštano oruđe, kao i ostaci životinskih kostiju. Radovi na ovoj lokaciji otkrili su nove informacije o društvenom životu, arhitekturi i umjetnosti, naglašavajući postojanje visokorazvijenog društva u ranim fazama neolita.
U Turkiye, zemlji prastarih civilizacija, aktivno se provode arheološka iskopavanja i restauratorski projekti u historijskim područjima kako bi se osigurala održivost kulturnog naslijeđa.
Zemlja trenutno prednjači u svijetu po broju arheoloških projekata. Očekuje se da će broj arheoloških iskopavanja i studija u Turkiye dostići 750 do kraja 2023.
Proučavanja savremenih lokaliteta u određenim regijama pružaju holističko razumijevanje davnih dešavanja. Jedan od takvih nedavnih projekata je Tas Tepeler. Obim projekta u regionu koji se sprovodi pod rukovodstvom profesora Necmija Karula, šefa Odsjeka za prahistorijsku arheologiju na Univerzitetu u Istanbulu, daje uvid u tehnološke, ekološke i socijalne aspekte prvih naseljenih ljudskih društava.
Istraživanja na visoravni Sanliurfa dovela su do otkrića savremenih naselja u blizini Gobeklitepea. Ova naselja, koja se zajednički nazivaju Tas Tepeler (Kamene humke), uključuju Karahantepe, Sayburc, Sefertepe, Harbetsuvan Tepesi, Gurcutepe, Cakmaktepe, Medik, Kurttepesi, Taslitepe, Ayanlar, Yogunburc i Yeni Mahallebekli, Yeni Mahalle. Sve navedene lokacije daju svoj doprinos u rasvjetljavanju historije čovječanstva.
