Arheolozi na Balkanu otkrili su ostatke vjerovatno 8.000 godina starog sela izgrađenog iznad drevnog jezera - najranijeg poznatog sela bilo koje vrste u Evropi.
U jezeru Ohrid, koje se nalazi na granici Albanije i Sjeverne Makedonije, pronađene su stotine stabala i drvenih šiljaka za koje arheolozi vjeruju da su formirali temelje prahistorijskog sela.
Istraživači još ne mogu procijeniti originalnu veličinu naselja, ali desetine hiljada balvana pronađenih pod vodom ukazuju na to da je selo bilo relativno veliko.
Albert Hafner, arheolog s Univerziteta u Bernu u Švicarskoj koji je vodio iskopavanja, rekao je za „Live Science“ da su ronioci balvane pronašli u blizini albanskog sela Lin na zapadnoj obali Ohridskog jezera.
Nikolas Linke koji je na ovom iskopavanju radio kao ronilac i fotograf, a za TRT Balkan je rekao da je za njega kao biologa bilo uzbudljivo raditi na ovom arheološkom polju jer, kako dodaje “možete koristiti potpuno različite metode rada.”
“Često sam imao trenutke pod vodom kada sam pomislio da sam nakon 8.000 godina prva osoba koja je stavila ovaj artefakt u svoje ruke. Bilo je to sjajno iskustvo”, rekao je Linke.
Hafnerov tim je također pronašao dokaze o sličnim "nastambama" na podvodnom praistorijskom lokalitetu Ploča Mičov Grad na istočnoj obali jezera – u dijelu Ohrida u Sjevernoj Makedoniji – a ti ostaci datiraju iz nekoliko stotina godina kasnije.
Smatra se da je drevno selo pod vodom blizu obale u albanskom Linu staro i do 7.900 godina.
Hafner je nekoliko godina vodio projekat EXPLO, istražujući jezera na Balkanu u potrazi za tragovima doseljenika iz Anadolije, sadašnje Turkiye, u Evropu prije otprilike 8.000 godina.
Smatra se da su oni prvi ljudi koji su donijeli poljoprivredu u Evropu iz okoline Mezopotamije.
Profesor Hafner je objasnio da su mnoga velika jezera u regionu Balkana imala jasne tragove rane migracije iz Anadolije.
„Najnovija iskopavanja koriste rafinirane tehnike poput vrlo preciznog radiokarbonskog datiranja i dendrohronologije, koja može odrediti kada su cjepanice posječene gledanjem u prstenove drveća“, rekao je Hafner za „Live Science“.
"Teško je reći da li ćemo ikada sve iskopati", za TRT Balkan je rekao ronilac i fotograf Linke i dodao:
"Tada su naselja funkcionisala sasvim drugačije. Budući da su građena od drveta, brzo su bila napadnuta vremenskim prilikama i nisu bila izgrađenada traju vječno. U skladu s tim, na ovom području nalazi se dosta fragmenata starih naselja, od kojih su neka možda bila iz zajednice iste populacije, koja su se vjerovatno često selila. Posvetili smo se sektoru 10x10m i proširili ga u drugom dijelu iskopavanja. Ovaj dio iskopavanja je sada završen i nalaze se sada ispituju na Univerzitetu u Bernu."
Drevni ljudi su vjerovatno bili privučeni jezerima zbog vode i biljaka. Ali zašto su praistorijski ljudi izabrali da grade svoje kuće na šipovima ili stubovima iznad jezera ili močvare nije jasno – iako se ta praksa može vidjeti širom Evrope, od Balkana do Baltika.
Hafner smatra da bi u normalnim uslovima bilo lako doći između kuća kanuima. „Ali velika palisada od drvenih šiljaka ukazuje na to da je selo ponekad bilo napadnuto“, rekao je i dodao da su se kuće na vodi lakše branile.
